1.) Makaayo o Makadaot ba sa nasud ang pagpamugos sa pipila ka Sugbuanon pag-awit sa Lupang Hinirang sa ilang kaugalingong pinulongan?
Para kanako, makadaot sa nasud ang gibuhat sa nahisgot nga pipila. Makasabot ko sa ilang gusto nga madunggan ilang singgit maila ang Binisaya sa tibuok nasud. Apan dili kini makaayo. Kini tungod magbahin-bahin na hinuon kita imbis na magkahiusa. Angayan nga usa ra ka linggwahe ang gamiton sa pagkanta gayod sa Lupang Hinirang.
Sa nilabay lang nga Manila Invitational Cup nga gi-apilan og upat ka nagkalaing-laing nasud nga gipasimo sa Pilipinas, ni-kampiyon kita. Didto nakit-an sa kalibutan nga nindot gayod ang pagkahiusa nato sa pagkanta sa Lupang Hinirang. Og kung kini ato pa gayong gubaon, tabla ra kita mipugong sa pagpalambo sa atong nasud. Dili man ingon mulambo na gayod kita kung Tagalog ang atong Lupang Hinirang. Apan kini makatabang na og dako sa pagsugod og kab-ot sa damgong paglambo gayod.
Para kanako, makadaot sa nasud ang gibuhat sa nahisgot nga pipila. Makasabot ko sa ilang gusto nga madunggan ilang singgit maila ang Binisaya sa tibuok nasud. Apan dili kini makaayo. Kini tungod magbahin-bahin na hinuon kita imbis na magkahiusa. Angayan nga usa ra ka linggwahe ang gamiton sa pagkanta gayod sa Lupang Hinirang.
Sa nilabay lang nga Manila Invitational Cup nga gi-apilan og upat ka nagkalaing-laing nasud nga gipasimo sa Pilipinas, ni-kampiyon kita. Didto nakit-an sa kalibutan nga nindot gayod ang pagkahiusa nato sa pagkanta sa Lupang Hinirang. Og kung kini ato pa gayong gubaon, tabla ra kita mipugong sa pagpalambo sa atong nasud. Dili man ingon mulambo na gayod kita kung Tagalog ang atong Lupang Hinirang. Apan kini makatabang na og dako sa pagsugod og kab-ot sa damgong paglambo gayod.
Mao magsugod nata ug paghiusa. Suportahan na nato ang kung unsay naandan. Kantahon nato ang Lupang Hinirang saTagalog.
2.) Unsay imong tan-aw sa lista ni Pigafetta sa pipila ka mga pung sa mga Sugbuanon nga iyang nadunggan niadtong 1521?
Nakatabang ba ni nimo sa pagtugkad sa sinugdanan sa Cebuano Language?
Sa akong nabantayan, kasagaran sa mga pung nga natala ni Pigafetta kay mga pung pud nga gipanggamit sa inadlaw-adlaw nga buluhaton sa mga Sugbuanong nakita ug nakaistorya ni Pigafetta. Klaro man kini tungod daghan sa mga pung kay bahain sa mga parte sa lawas, mga butang sa panimalay, ug mga makita o gikan sa kalikasan.
Wala kini nakapahibong kanako tungod kato ra pung mga butang magamit o makita ug mga taw na iyang mahimamat ang iyang mahibaw-an nga pung. Ang kato iyang mahibaw-an kay mao rapud ang maapil sa lista. Naka-impluwensya gayod ang kahimtang sa Sugbo, atong panahona, sa nakadetermina sa mga pung nga maapil og lista.
Makaingon gayod ako nga dako kaayo og tabang ang lista kanako. Nakahatag siya og mga bag-ong pulong nga powede nako magamit sa akong pagstorya ug pagsuwat sa Binisaya. Napalapdan pa gayod ang akong bokabolaryo. Apan dili lang kana. Tungod sa lista, mas nakahibaw ko sa sinugdanan sa atong pinulongan sa pagpakita sa pagtandi sa karaang Cebuano ug bag-ong Cebuano. Dili man gud tanang pung sa bag-ong Cebuano duol ra sa karaan. Naa pa gayoy uban nga walay pag-usab gikan sa karaan pagsulti.
Nakatabang ba ni nimo sa pagtugkad sa sinugdanan sa Cebuano Language?
Sa akong nabantayan, kasagaran sa mga pung nga natala ni Pigafetta kay mga pung pud nga gipanggamit sa inadlaw-adlaw nga buluhaton sa mga Sugbuanong nakita ug nakaistorya ni Pigafetta. Klaro man kini tungod daghan sa mga pung kay bahain sa mga parte sa lawas, mga butang sa panimalay, ug mga makita o gikan sa kalikasan.
Wala kini nakapahibong kanako tungod kato ra pung mga butang magamit o makita ug mga taw na iyang mahimamat ang iyang mahibaw-an nga pung. Ang kato iyang mahibaw-an kay mao rapud ang maapil sa lista. Naka-impluwensya gayod ang kahimtang sa Sugbo, atong panahona, sa nakadetermina sa mga pung nga maapil og lista.
Makaingon gayod ako nga dako kaayo og tabang ang lista kanako. Nakahatag siya og mga bag-ong pulong nga powede nako magamit sa akong pagstorya ug pagsuwat sa Binisaya. Napalapdan pa gayod ang akong bokabolaryo. Apan dili lang kana. Tungod sa lista, mas nakahibaw ko sa sinugdanan sa atong pinulongan sa pagpakita sa pagtandi sa karaang Cebuano ug bag-ong Cebuano. Dili man gud tanang pung sa bag-ong Cebuano duol ra sa karaan. Naa pa gayoy uban nga walay pag-usab gikan sa karaan pagsulti.
3.) Angay pa bang ipadayon ang kampanya paghimo sa Cebuano nga national language? Ngano? Nganog dili?
Sa kahimtang karon sa atong nasud, dili na angayan ang pagpadayon sa kampanya sa paghimo sa Cebuano nga national language. Parihas ra ang akong baruganan sa pangutana ganiha kabahain sa Bisayang Lupang Hinirang.
Wala na nanginahanglan ang atong nasud ug dungag nga sakit sa ulo. Kung itandi kini sa ubang problema sa nasud bahain sa mga utang og bayrananan nato, gamay ra kini. Makaingon siguro ka nga mas naa pay laing mga isyu ang mas nanawag sa atong pagtagad nga dapat solbadon na.
Wala pud ko gaingon nga dili nalang nato ipasigarbo ang Binisaya. Ato gihapon kini ipalambo ug ipaila sa uban. Apan kutob ra dinha. Ilahon gihapon nato ang Filipino isip atong national language. Bisag usa ako ka mapasigarbohong Sugbuanon, mas nakasabot ako nga angyan kita magkahiusa ilabi na nga usa kita ka katag nga nasud. Ug kini masugdan nato ug kab-ot sa pag-ila og usa ra ka national language.
4.) Unsay imong tan-aw, nganong kasabot ug kamaong mosulti og Cebuano ang mga lalawigan gawas sa Sugbo?
Tan-aw nako nga kasabot ug kamong mosulti og Cebuano ang mga lalawigan gawas sa Sugbo tungkod kini ang native language sa mas daghang rehiyon ikompara sa Tagalog. Mas daghan ug mga lugar ang nakatagan sa Bisaya.
Sa karaang ug bisag sa karong panahona, ang Sugbo maoy gi-ilang "Queen City of the South". Siya ang sentro sa patigayon sa habagatang bahain sa nasud. Busa ang kadtong mga taga-Mindanaw ug mga kasikbit nga lalawigan, diri sa Sugbo nagpadagan sa ilang mga negosyo. Sa ilang pagpabilin ug pagpuyo diri, nakat-on sila sa native nga pinulungan - ang Binisaya. Unya sa ilang pagbiya diri nadala nila ang atong pinulongan. Usa pud kini sa rason ngano nanaghan ang kamao mag-Binisaya.
5.) Palihug hatagi ko sa Iningles sa mosunod nga mga pung nga Cebuano:
1. Buhilaman- natural resources/ a live plant
2. Nataran- background
3. Lapalapa- sole (foot)
4. Tangkugo- nape
5. Kalalim- comfort
6. Kasilinganan- neighborhood
7. Balangay- baranggay, community
8. Pakigbisog- struggle
9. Paningkamot- best effort, best shot
10. Tingusbawan- progess
No comments:
Post a Comment